Biodiesel kan een belangrijke rol spelen in het terugdringen van de CO2-uitstoot van het wegtransport. Per door de consument betaalde euro, levert biodiesel namelijk de hoogste bijdrage aan emissiereductie op. Het is daarmee de meest kosteneffectieve klimaatmaatregel die de regering kan nemen. Om de energietransitie tot een succes te maken moet de transportsector stappen zetten. De overheid kan dat actief versnellen met de juiste stimuleringsmaatregelen.
Zwaar wegvervoer
De transportsector is verantwoordelijk voor bijna een kwart van de Europese uitstoot van broeikasgassen. Het wegvervoer vertegenwoordigt het grootste deel van de totale transportemissies en stootte in 2021 76% uit van alle broeikasgasemissies in de EU (inclusief binnenlands vervoer en internationale bunkers). Deze uitstoot moet vόόr 2050 met 95% omlaag om de klimaatdoelen te halen. De transportsector moet daarom drastisch verduurzamen. Biodiesel kan hieraan bijdragen. De brandstof is geschikt voor zwaar wegvervoer, waar elektriciteit veelal onvoldoende kracht biedt en waterstof op de korte termijn nog te duur en beperkt beschikbaar is.
Jaarverplichting
Op dit moment is de transportsector nog voor bijna 90 procent afhankelijk van fossiele brandstoffen, met een flinke broeikasgasemissie tot gevolg. Een voorbeeld van een maatregel waarmee de overheid dit op korte termijn kan terugdringen is het verhogen van de jaarverplichting hernieuwbare energie. MVO juicht het daarom toe dat de overheid heeft voorgenomen om de jaarverplichting reeds in 2024 te verhogen. De jaarverplichting hernieuwbare energie voor vervoer kan ingevuld worden met synthetische brandstoffen, elektriciteit en waterstof, maar op korte termijn vooral met duurzame biobrandstoffen.
Stimuleren
Om het gebruik van duurzame biobrandstoffen te stimuleren heeft de overheid uiteenlopende opties. Zo kunnen vrijwillige broeikasgasemissiereductiesystemen een drijfveer zijn om emissies te reduceren met de inzet van hernieuwbare brandstoffen, en ook een prikkel zijn om hogere blends biobrandstoffen in te zetten. Maar om de transportsector grote schaal hogere blends biobrandstoffen te laten gebruiken zijn dwingende maatregelen nodig.
Hogere bijmenging
Op dit moment mag diesel aan de pomp maximaal 7 procent biodiesel bevatten. Maar veel moderne dieselmoteren zijn ook geschikt voor een hoger percentage biodiesel. De invoering van B10 aan alle Nederlandse pompen, in navolging van E10 (10% bioethanol in fossiele benzine) voor voertuigen met benzinemotoren, is een eenvoudige stap om de CO2-uitstoot te verlagen. Het toestaan van een hogere bijmengpercentage van tien procent zou de uitstoot verder verminderen met 50 miljoen mt CO2-eq/j.
Accijnsdifferentiatie
De meeste zwaar-transport-motoren voor bijvoorbeeld vrachtwagens en binnenvaart zijn echter geschikt om een hogere bijmenging van biobrandstof aan te kunnen. Vooral met de toepassing van deze hogere blends kan CO2-emissiereductie op een kosteneffectieve manier worden behaald. Bij een bijmengpercentage van 30 procent neemt de CO2-uitstootvermindering toe met meer dan 200 procent. Ervaringen in andere landen laten zien dat een hoger aandeel biobrandstof in het wegverkeer in het zwaar wegtransport, technisch mogelijk is. Een andere optie om de toepassing van hogere percentage biobrandstoffen in het zwaar wegtransport te stimuleren is het toepassen van accijnsdifferentiatie, waarbij een eventuele kostenverhoging door het gebruik van biobrandstoffen kan worden gecompenseerd. Een andere variant is die waarbij fossiele transportbrandstoffen zwaarder worden belast dan hernieuwbare brandstoffen. Een dergelijke belastingmaatregel zal binnen afzienbare tijd mogelijk worden gemaakt op grond van de Europese Energy Taxation Directive, en heeft als groot voordeel dat het de schatkist geen geld kost.
Duurzame economie
Een duurzame economie waarin fossiele brandstoffen grotendeels zijn vervangen door duurzame energiebronnen is niet eenvoudig te realiseren. De transitie naar een situatie waarin onze energievoorziening structureel anders van aard en vorm zal zijn, vraagt om samenwerking tussen bedrijven en de overheid. Met beleid en wetgeving bepaalt de overheid de timing én het succes van de energietransitie.
Frank Bergmans, beleidsmedewerker duurzame ontwikkeling MVO
